Qlobal həyəcan: 15 milyon insan təhlükə altındadır

Ən riskli bölgə olan Asiya hissəsində 10 milyona yaxın insan yaşayır

Tədqiqatçılar aşkar ediblər ki, buzlaq göllərinin yaratdığı daşqınlar 15 milyon insanın həyatını təhlükə altına atır, onların yarıdan çoxu yalnız dörd ölkədə yaşayır. Tədqiqatın nəticələri “Nature Communications” jurnalında dərc olunub.

İlk qlobal qiymətləndirmə nəticəsində məlum olub ki, Çin, Peru, Hindistan və Pakistan ən çox risk altındadır. Temperatur yüksəldikcə buzlaqlar geri çəkilir və ərimə suları buzlaqların ön hissəsində toplanır və göllər əmələ gəlir.

Bu göllər qəflətən parçalana bilər, nəticədə ilkin yerdən 120 kilometrdən çox uzana bilən buzlaq gölünün sürətli daşqınları baş verir. Buna misal olaraq 2021-ci ildə Himalay buzlaq gölündə baş vermiş qorxulu hadisəni göstərmək olar.

Araşdırmada deyilir ki, iqlim dəyişikliyi 1990-cı illərdən bəri buzlaq göllərinin sayının kəskin artmasına səbəb olub. Eyni zamanda, bu su hövzələrində yaşayanların sayı da xeyli artıb. Alimlər dünya üzrə 1089 buzlaq göl hövzəsini tədqiq edib və müxtəlif regionlarda yaşayan insanların daşqın təhlükəsinə tez reaksiya vermək qabiliyyətini qiymətləndiriblər.

Nəticələr göstərib ki, buzlaq göllərinin 50 kilometrliyində 15 milyon insan yaşayır. Kritik olaraq yüksək dağlıqlı Asiya (Qırğızıstandan Çinə qədər) ən böyük daşqın riski altındadır ki, bu zonada təxminən 9,3 milyon insan yaşayır. Təkcə Hindistan və Pakistanda bu sahədə beş milyona yaxın təhlükə altında olan insan var.

Hansı ərazilərin buzlaq daşqınlarından daha çox risk altında olduğunu anlamaq daha məqsədyönlü və effektiv risklərin idarə edilməsi tədbirlərinə imkan verəcək.

(involta.media)