Gürcüstanla Ukrayna arasında ixtilaf və ya “Buk” xəyanəti

O zaman Kiyev Tbilisinin müdafiəsi üçün fədakarlıq etmişdi, amma indi...

Gürcüstan 2008-ci ildə Rusiya ilə müharibədən əvvəl Kiyevdən aldığı silahları Ukraynaya qaytarmaqdan, eləcə də Ukraynaya Rusiya təcavüzünə müqavimət göstərməyə kömək edəcək digər silahları verməkdən imtina edib. Ukraynadan o zaman bu silahları yardım şəklində alan Gürcüstanın keçmiş Prezidenti Mixail Saakaşvili artıq hazırkı Gürcüstan hakimiyyətinin qeyri-dost hərəkətlərini pisləyib.

Ukraynanın Gürcüstandakı müvəqqəti işlər vəkili Andriy Kasyanovun yanvarın 9-da dediyi kimi (2022-ci ilin martından Ukraynanın Gürcüstanda səfiri yoxdur), Kiyev 2008-ci il müharibəsi zamanı Gürcüstana verilmiş “Buk” komplekslərinin geri qaytarılmasını istəyib.

Ukraynanın sorğusuna ABŞ-ın Gürcüstana verdiyi “Javelin” tank əleyhinə sistemləri də daxil edilib. Kasyanov iddia edir ki, ABŞ nəinki bu komplekslərin Kiyevə verilməsinə razılıq verib, hətta Gürcüstana onları daha yeniləri ilə əvəz etməyi təklif edib.

Ukraynalı diplomat təəssüflə bildirib ki, Gürcüstan hökuməti Ukraynaya silahla kömək etməkdən “qəti şəkildə imtina edib”.

Yanvarın 10-da Gürcüstanın Müdafiə Nazirliyi Ukraynaya silah vermək planının olmadığını təsdiqləyən bəyanat yayıb. Lakin söhbətin Ukraynanın Gürcüstana pay vermədiyi, əksinə çoxmilyonluq müqavilə ilə satılan bir “Buk” sistemindən getdiyini vurğulayıb. Nazirlik həmçinin, iddia edir ki, Gürcüstan 2017-ci ildə ABŞ-ın “Javelin” tank əleyhinə sistemləri üçünon milyonlarla dollar ödəyib.

"Gürcüstan öz imkanları əsasında Ukraynaya davamlı olaraq humanitar və siyasi dəstək verməyə davam edir", - deyə Gürcüstan Müdafiə Nazirliyinin bəyanatında bildirilir.

"Buk" ixtilafı

Ukrayna hakimiyyətinin həmin dövrün rəsmi hesabatlarından belə çıxır ki, 2008-ci il mayın 27-dən avqustun 8-dək Gürcüstana müxtəlif silahlar, o cümlədən bir ədəd “Buk-M1” zenit-raket kompleksi gətirilib.

Daha sonra Ali Rada Ukrayna hərbi texnikasının Gürcüstana tədarükü ilə bağlı araşdırma aparıb və 2008-ci ilin dekabrında araşdırma komissiyasının hesabatında bildirilir ki, silahlar dünya bazarındakı qiymətlərdən xeyli aşağı qiymətlərlə təchiz edilib.

Belə ki, “Buk-M1” hava hücumundan müdafiə sistemi cəmi 20 milyon dollara satılmış kimi görünürdü, Pakistan isə bunun üçün 100 milyon dollar təklif etmişdi.

Daha sonra, artıq 2019-cu ildə, "döyüş hazırlığının, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin döyüş effektivliyinin və dövlətin müdafiə qabiliyyətinin azalması, ciddi nəticələrə səbəb olan, dövlətə xəyanət, silah və hərbi texnikanın israfçılığı” iddiası ilə yeni araşdırmaya başlanıldı.

Hazırda Gürcüstan həbsxanasında olan Gürcüstanın eks-prezidenti Mixail Saakaşvili “Facebook” səhifəsində Gürcüstan hakimiyyətinin Ukraynaya silah verməmək qərarını pisləyib.

"Böyük biabırçılıqdır ki, Gürcüstan hakimiyyəti onlara ən çox ehtiyac duyulduqda Ukrayna "Buk"unu geri qaytarmaqdan imtina edib. 2008-ci ildə bu "Buk"un sayəsində biz Rusiyanın 14 təyyarəsini, o cümlədən “TU-22” strateji bombardmançı təyyarəsini vurduq", - deyə Saakaşvilinin bəyanatda vurğulanır.

Rusiya Müdafiə Nazirliyi “TU-22” də daxil olmaqla, 4 təyyarənin vurulduğunu təsdiqləyib.

İndiki Gürcüstan hakimiyyəti tez-tez Rusiyanın işğalı zamanı Ukraynaya fəal dəstək vermədiyinə görə tənqid olunur.

Eyni zamanda, 2008-ci il müharibəsi zamanı Kiyevin Tbilisiyə necə kömək etdiyini xatırlayırlar. O zaman Ukrayna Prezidenti Viktor Yuşşenko Gürcüstanı ciddi şəkildə dəstəklədi və hətta Rusiya qoşunlarının Gürcüstan paytaxtına hücumu təhlükəsi yarananda Tbilisiyə gəldi.

Bununla belə, Prezident Yuşşenko Gürcüstanın lideri Mixail Saakaşvili ilə dostluq münasibətlərini saxlayıb və Tbilisi ilə Kiyevin hazırkı münasibətlərini soyuq adlandırmaq olar.

Ukrayna rəhbərliyi, o cümlədən şəxsən Volodimir Zelenski dəfələrlə gürcü həmkarlarına Ukrayna vətəndaşı olan Mixail Saakaşvilinin həbsdən azad edilməsi xahişi ilə müraciət edib, lakin Gürcüstan hakimiyyəti bu məsələ ilə bağlı da kontakta çıxmır.

(BBC)