Rusiyada anti-müharibə dalğası: səhnədən hayqıran, meydanda saçını kəsdirən... - FOTOLAR

Dünyanı addımlar dəyişir – tənha etiraz aksiyaları davam edir

Rusiyadan yeni həbslər və Rusiya ordusu ilə bağlı “feyk” işlərlə bağlı mühakimə xəbərləri yeni anti-müharibə və anti-səfərbərlik aksiyalarından fotolarla növbələşir. “OVD-İnfo” hüquq müdafiəçilərinin məlumatına görə, fevralın 24-də Rusiyanın Ukraynaya qarşı başladığı, səkkiz aya yaxın davam edən müharibədə Rusiya Federasiyasında keçirilən etiraz aksiyalarında 19335 nəfər saxlanılıb.

Lakin bu, bəzi rusların etirazlarını açıq şəkildə ifadə etmələrinə mane olmayıb. Və getdikcə daha çox bu etiraz mütəşəkkil və kollektiv deyil, fərdi xarakter daşıyır. Kim və necə qərar verir? DW Sankt-Peterburqdan olan psixoloq və Tomskdan olan tərcüməçi ilə həmsöhbət olub.

"Baş verənlərə arxamı çevirə bilmirəm"

Sankt-Peterburqdan olan psixoloq və hüquq müdafiəçisi Kirill Fyodorov “Facebook” hesabında, bir neçə dəfə teatrın parterində dayanaraq "Müharibəyə yox!" qışqırması barədə video yayıb. O qışqırır və bu zaman aktyorlar tamaşa bitdikdən sonra baş əyməyə çıxırlar. Bu, Malı Dram Teatrında baş verib, Fyodorov anası ilə gəlmişdi və qubernator Aleksandr Beqlovun növbəti sırada oturduğunu gördü.

Psixoloq o ankı vəziyyətini belə izah edir: “Mən teatra bir növ siyasi kontekstdən ararlanmaq üçün getmişdim. “Ancaq qarşınızda baş verən hər şeyi və Rusiyanın Ukraynaya qarşı hərbi əməliyyatlarını qızğın şəkildə dəstəkləyən bir hakimiyyət nümayəndəsini görəndə siz bu kontekstə qayıdırsınız və bu kontekst sizə sual verir: “Sən nə edəcəksən?” Mənə elə gəldi ki, bu fürsətdən istifadə etməmək səhv, bir növ məsuliyyətsizlik və öz dəyərlərimə hörmətsizlik olardı”.

"İnsanların adət etməsi qorxuludur"

Tərcüməçi Albina Sentyakova oktyabrın 19-da doğma Tomskdakı Novosobornaya meydanına çıxıb və uzun saçlarını qırxdırıb. Bu, onun Rusiyada səfərbərliyə qarşı çıxışı idi: "Atamdan qayçı istədim, gicgahlarımdakı saçları əvvəlcədən qırxdım ki, tüklər az olsun. Və qutunun üzərinə kosmetika məhsulları ilə yazdım: "Yox, elə yox deməkdir". Aksiyanın hazırlanması zamanı hüquqi kazusları da nəzərə alıb, çünki “bizdə beş hərfdən ibarət söz (voyna - red) tələffüz olunmur”.

Albinanın ailəsində bütün kişilər çağırış vərəqəsini ala bilər: "Atamın 54 yaşı var, rütbəsi var, xidmət edib - keçmiş tankçı və sürücüdür. Bilmirəm, çağırış hələ hansı möcüzə ilə gəlib çatmayıb. Böyük qardaşım kadet korpusunda oxuyub, yəni hərbi hazırlıqlı adamdır. Bacımın əri, müdafiə sənayesi müəssisəsində işlədiyi üçün indi hələlik bron alıb".

Qadının sözlərinə görə, yaşadığı mühitin və bütövlükdə şəhərin ab-havası onu qorxudur: “Əvvəlcə böyük dalğa yaranmışdı, mart ayında əsas meydanda etirazlar keçirdik. Məndə elə bir hiss var idi ki, nəyisə düzəltmək olar, bəlkə, indi düzələcək. Amma sonra insanlar buna öyrəşdilər. Qismən səfərbərlik elanı da etirazlara səbəb olub, lakin martda olduğu kimi deyil, Dağıstan və ya Yakutiyada olduğu kimi aktiv deyil”.

“Mən bunu insanlara dəstək olmaq üçün etmişəm”

Ailədən heç kim Albinanı dəstəkləmir və o, sentyabrın 24-də müharibə əleyhinə mitinqdə saxlanılandan sonra atası və böyük qardaşı ilə daha az əlaqə saxlamağa çalışır, çünki “onlardan məzəmmətdən başqa heç nə almır”. O, polis maşınında və polis bölməsində birlikdə olduğu insanlar arasında həmfikir insanlar tapıb.

Deyir ki, yerli “Barxatnaya ulitsa” adlı “Telegram” kanalını idarə edən jurnalist Andrey Serafimov həmin həbs edilənləri daşıyan maşındakı hər kəsi bir çata toplayıb və oradakı ünsiyyət ona dəstək hissi verir: "Mən bunu qismən mənəvi gücü olmayan, çölə çıxmağa cəsarəti çatmayan insanlara dəstək olmaq üçün etdim. Amma eyni zamanda, onlar öz mövqelərini içlərində saxlayırlar və möhkəmdirlər. Və bunu bu şəkildə gücləndirmək faydalı olacaq. Mən bunu qismən özüm üçün edirəm, çünki bu, mənim psixi vəziyyətimi dəstəkləyir”.

“Çoxları nə edəcəklərini düşünürlər”

Sankt-Peterburq teatrının zalında heç kim Kirill Fyodorovu dəstəkləmədi, baxmayaraq ki, o, "buna ümid yox idi, amma mən bunu istərdim" deyir. Eyni zamanda qrup dinamikasının nə olduğunu anlayan bir psixoloq kimi “Həmin anda heç bir emosional müqavimət hiss etmədim” deyə əlavə edir.

Kiril deyir ki, əvvəlcə zalda çaşqınlıq olub, sonra isə qorxu yaranıb. Qubernator Beqlova gəlincə, o, Kirilin sözlərinə görə, səhnədəki sənətçilər kimi “simasını saxlayır”. Sonradan Kiril onlayn təhdidlər almağa başladı.

Kirillin dediyinə görə, formal meyarlara görə səfərbərliklə bağlı təhdid edilmir. Hələlik onun teatrdakı çıxışının heç bir hüquqi nəticəsi olmayıb, hərçənd o, hakimiyyətyönlü fəallardan birinin şikayət edə biləcəyini istisna etmir.

Sentyabrın ortalarında “OVD-İnfo” BMT-nin İnsan Hüquqları Komitəsinə müharibə əleyhinə mövqeləri ilə əlaqədar insanlara qeyri-dövlət təzyiqi hallarının təhlili ilə bağlı hesabat hazırladığını elan edib. O zaman hüquq müdafiəçiləri ən azı 93 birbaşa hücum, təhdid və ya əmlaka ziyan vurma faktı ilə bağlı məlumatlara malik idilər.

Fyodorov addımlarına görə teatr qarderobunda tamaşaçıların birindən, sonra isə videonu “Facebook”da yerləşdirdikdən sonra digərindən bəyənən şərh alıb. Eyni zamanda qeyd edir ki, sosial şəbəkələrdə və xəbər lentlərindəki şərhlərdə onun planlaşdırılmamış hərəkətinə çoxlu dəstək ifadələri görüb.

“Bir çox insanlar nə edəcəklərini, qoşulub-qoşmayacaqlarını düşünürlər. Mən çox şadam ki, bu hərəkət bu düşüncəni və bu düşüncələri işə saldı”, - deyən Kirill "addımların dünyanı dəyişdirdiyinə" inanır.

(DW)