Avtomobil “xəstəliyindən” qurtulmaq mümkündürmü?

Bir çox alıcılar üçün avtomobil sadəcə bir nəqliyyat vasitəsi və ya “işlək at”dan daha çox şeydir

Avtomobilinizi velosiped sürmək və ya piyada gəzmək xatirinə buraxmaq nəinki tullantıları azalda və sağlamlığınızı yaxşılaşdıra bilər, həm də əhəmiyyətli miqdarda pula qənaət etdirə bilər. Hər halda, belə nəticələrə şəxsi nəqliyyat vasitələrinin saxlanması və istifadəsinin real xərclərini təhlil edən ekspertlər gəlir.

Problemin miqyası

Məlum olub ki, avtomobil sahibi olmaq insanların düşündüyündən qat-qat baha başa gəlir. “Nature” jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, alman sürücülər öz hesablamalarında gündəlik xərclərini real rəqəmlərlə müqayisədə demək olar ki, yarıya qədər az qiymətləndiriblər.

Gələcək xərclərin düzgün qiymətləndirilməməsi təkcə avtomobil istehsalçılarına öz inkişaflarını daha əlverişli işıqda təqdim etməyə imkan vermir. Bu, avtomobil mübadiləsi və ya velosiped sürmə kimi alternativ nəqliyyat növlərinin populyarlığının artmasına da mane olur. İctimai nəqliyyat və gəzinti şəxsi avtomobildən istifadə ilə müqayisədə bu fonda daha az cəlbedici görünür.

Qeydə alınmamış xərclər

Əksər insanlar avtomobil seçərkən onun qiymətinə, yanacaq sərfiyyatına, tutumuna, mühərrikinin gücünə və təhlükəsizliyinə də fikir verir. Bu, bir qayda olaraq, diqqətlə nəzərdən keçirmək və təhlil etmək adət olan bir alışdır. Avtomobil bir insanın ala biləcəyi ən bahalı şeylərdən biridir.

Bu arada, alıcılar heç də həmişə nəqliyyat vasitəsinin istismar müddəti ərzində saxlanması xərclərindən, yanacaqdan, amortizasiyaya və təmir xərclərindən, vergi və sığortadan bəhs etmirlər. Və bu xərclər əhəmiyyətli ola bilər.

Əsas sevgidir, xərclər deyil

Niyə sürücülərin qavrayışlarında belə boşluqlar var? Əslində, qiymət və maliyyə aspekti insanların avtomobil alarkən nəzərə aldıqları bir çox amillərdən yalnız biridir. Digər mühüm amil emosional bağlılıqdır.

Bir çox alıcılar üçün avtomobil sadəcə bir nəqliyyat vasitəsi və ya “işlək at”dan daha çox şeydir. İnsanlar avtomobilləri seçirlər, o cümlədən onlara vurulurlar. İstehsalçılar uzun illərdir bunun üzərində oynayırlar.

Onlar ilk növbədə sürücünün yaratdığı hisslərə diqqət yetirirlər. Estetika müəyyən bir dövrün zövq və ideyalarına uyğun olaraq kamilliyə çatdırılıb. “Xəyal avtomobili” ilə bağlı reklam şüarlarının özləri göstərir ki, insanlara avtomobili təkcə hansısa arealda hərəkət etmək üçün deyil, avtomobil sürməyi sevdikləri üçün almağı təklif edirlər.

Bu hal, şəxsi avtomobillərdən istifadənin bahalaşacağı və daha az rahatlaşacağı təqdirdə insanların nəqliyyata münasibətini yenidən nəzərdən keçirməyə hazır olduqları qənaətinə əsaslanan mövcud nəqliyyatın inkişafı strategiyalarının zəif tərəflərindən biridir.

Şəxsi maraq ictimaiyə qarşı

Bu işləmir. Görülən bütün tədbirlərə və kampaniyaya baxmayaraq, təkcə Böyük Britaniyada 30 milyondan çox yeni avtomobil qeydiyyata alınıb. 2022-ci ildə bu göstərici cəmi 0,3% azalıb. Avropa İttifaqında 2020-ci ilə qədər işlənmiş avtomobillərin sayı 250 milyon ədədə yüksəlib.

Avtomobil hələ də avropalıların gediş-gəliş üçün prioritet seçimidir. Görünür, avtomobil sahibləri vaxt itkisinə və ya parkinq, tıxaclara görə əlavə ödənişlərin ödənilməsinə dözməyə hazırdırlar.

İş ondadır ki, avtomobil çox şəxsi məkandır. Avtomobilin içərisində siz ailənizlə, dostlarınızla ünsiyyət qura, musiqi dinləyə, sadəcə olaraq xarici aləmdən təcrid olunmuş şəkildə rahatlıqla vaxt keçirə bilərsiniz.

Vurğunluğu necə qırmaq olar?

Avtomobillərin istismarı bahadır. “Nature” jurnalında artıq adı çəkilən araşdırmanın müəllifləri hesab edirlər ki, əgər sürücülər avtomobilə sahib olmağın real dəyərindən xəbərdar olsaydılar, daha çox alternativ nəqliyyat növlərini seçərdilər. Ekspertlərin fikrincə, maliyyə aspektinə görə, yaxın illərdə avtomobil sahiblərinin sayı 37% azala bilər, avtobus və qatar səfərlərinin sayı isə təxminən 8 və 12% artacaq.

Bunun üçün onlar potensial alıcılara avtomobil sahibi olmağın qiyməti ilə bağlı məlumatları çatdırmağı təklif edirlər. Məsələn, avtosalonlarda avtomobilləri avtomobilin saxlanmasının illik xərclərinə görə etiketləmək mümkün idi - indi məişət məhsulları üçün enerji reytinqləri ilə olduğu kimi. Şəxsi avtomobilə sahib olmağın orta qiyməti haqqında məlumat istehlakçıları avtomobil sürmə xərclərini daha dəqiq hesablamağa həvəsləndirmək üçün ümummilli reklam kampaniyalarında istifadə oluna bilər.

Nəhayət, tədqiqatçılar digər nəqliyyat növlərinin daha aktiv şəkildə təbliğini təklif edirlər: “Qısa səfərlər üçün piyada və ya velosiped sürməyə üstünlük verin”, “Karşerinq barədə düşünün”, “İctimai nəqliyyatdan gündəlik istifadə edin” və s.

Belə bir kampaniya başlasa, bunun nə dərəcədə effektiv olacağı açıq sualdır.

(Euronews)