Kremlin gizli planı üzə çıxdı: 2030-cu ilə qədər...

Yüksək rütbəli kəşfiyyatçı: “Sənədin məzmunu tamamilə inandırıcıdır və bizim də gördüklərimizə uyğundur”

Avropa mediasının jurnalistlər konsorsiumu “Rusiya Federasiyasının Belarusda strateji məqsədləri” adlı məxfi Kreml sənədinə giriş əldə edib. Onun sözlərinə görə, Rusiya Federasiyası 2030-cu ilə qədər Belarusu işğal etməyi planlaşdırır

Jurnalistlər Rusiya hakimiyyətinin 2030-cu ilə qədər Belarus Respublikasının tədricən Rusiya Federasiyasına tam şəkildə qoşulmasını nəzərdə tutan “Belarusda Rusiya Federasiyasının strateji məqsədləri” adlı daxili sənədlə tanış olublar.

Araşdırmada “Süddeutsche Zeitung”, WDR, NDR, “Yahoo News”, “Delfi Eesti”, “Expressen” və “Independent” nəşrləri, “Vsquare” və “Frontstory” layihələri, “Dossier” Mərkəzi və Belarus İstintaq Mərkəzi iştirak edib.

2021-ci ilin yayına aid olan 17 səhifəlik sənəddə Kremlin Belarusdakı siyasi, hərbi, iqtisadi və sosial məqsədləri sadalanır. Bu məqsədlər üç kateqoriyaya bölünür - qısamüddətli (2022-ci ilə qədər), ortamüddətli (2025-ci ilə qədər) və uzunmüddətli (2030-cu ilə qədər).

Rusiya Federasiyasının Belarusdakı məqsədləri və təhdidləri

Strategiya “Rusiya Federasiyasının sosial siyasət, ticarət, iqtisadiyyat, elm, təhsil və mədəniyyət sahəsində üstünlük təşkil edən təsirinin təmin edilməsini” nəzərdə tutur. Buna, xüsusən, Belarus Respublikası vətəndaşları tərəfindən Rusiya pasportlarının alınması prosedurunun sadələşdirilməsi yolu ilə - "inteqrasiyada maraqlı olan ruslar təbəqəsi və Rusiya bazarına yönəlmiş işgüzar dairələr yaratmaq üçün" əldə edilməsi planlaşdırılır.

Müəlliflər təhsili başqa bir vasitə kimi görürlər: 2030-cu ilə qədər Belarusda rus ali məktəblərində oxumaq üçün Vahid Dövlət İmtahanını vermək üçün nümayəndəliklərin açılması planlaşdırılır.

Sənəddə həmçinin qeyd olunur ki, 2022-ci ilin fevralında keçirilən “ümumxalq referendumunda” “təsdiq edilmiş” Belarus Konstitusiyasının islahatı Rusiyanın maraqlarına cavab verməlidir və Belarus Respublikasının qanunları Rusiya Federasiyasının qanunları ilə “uyğunlaşdırılmalıdır”.

Sənəddə məqsədlərlə yanaşı, Kremlin fikrincə, Rusiyanın Belarusdakı planlarını poza biləcək təhdidlər də var. Strategiyanın müəllifləri arasında Lukaşenkonun NATO ilə yaxınlaşma ehtimalı, “millətçi və qərbyönlü siyasətçilərin” ona təsiri, Rusiyanın koronavirusa qarşı peyvəndlərinin Amerika və Avropa peyvəndləri ilə əvəzlənməsi, eləcə də təhsil sisteminin Belarus dilinə tam tərcüməsi daxildir.

Mütəxəssislər strategiyanı orijinal hesab edirlər

Dərc edilmiş sənədin həqiqiliyini tam təsdiqləmək mümkün deyil, lakin Qərb ekspertləri onun həqiqiliyinə inanmağa meyllidirlər.

Qərb kəşfiyyatının yüksək rütbəli rəsmisi “Süddeutsche Zeitung” qəzetinə deyib: "Sənədin məzmunu tamamilə inandırıcıdır və bizim də gördüklərimizə uyğundur".

Stokholm Şərqi Avropa Araşdırmaları Mərkəzinin (SCEEUS) direktor müavini Martin Kraq söyləyib: "Sənəd xarici formada Rusiya bürokratiyasının və ya siyasi administrasiyasının standart sənədini xatırladır".

ABŞ-ın Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatındakı (ATƏT) səfiri Maykl Karpenter qeyd edib ki, Rusiya Federasiyasının Belarusla bağlı məqsədləri Ukraynaya münasibətdə olduğu kimidir: "Yalnız Belarusda bu, müharibəyə deyil, məcburiyyətə əsaslanır. Lakin son məqsəd hələ də tam udmaqdır".

Jurnalistlər qeyd edirlər ki, strategiyanın müəyyən elementləri - məsələn, Rusiya pasportlarının kütləvi şəkildə verilməsi - Kreml tərəfindən artıq başqa ölkələrdə və regionlarda da istifadə olunub: məsələn, Abxaziya, Cənubi Osetiya və Ukraynanın şərqində onun işğalından sonra.

2021-ci ilin noyabrında Putin və Lukaşenko Rusiya və Belarusun inteqrasiyası planını imzalayıblar. O, inteqrasiyanın müxtəlif aspektlərinə, o cümlədən hərbi və iqtisadi aspektlərə həsr olunmuş 30-a yaxın “yol xəritəsi”ndən ibarətdir. Belarus sakinləri öz ölkələrinin Rusiyaya inteqrasiyasına qarşı dəfələrlə etiraz aksiyaları keçiriblər.

(DW)