Yerli xalqlara qarşı soyqırımı: öldürülən və zorlanan uşaqların “qanpulu” ödəniləcək

115 il ərzində 150 mindən çox uşaq ailəsindən zorla qoparıldı, işgəncələrə məruz qaldı, qətlə yetirildi

Kanada hökuməti yerli xalqların nümayəndələri ilə keçmişdə zorakılığa və mədəni hüquqların pozulmasına görə kompensasiyanın ödənilməsi ilə bağlı danışıqlar aparıb. Məlumata görə, hökumət keçmişdə zorakılıq və mədəni və dil hüquqlarının pozulmasına görə ölkənin yerli əhalisinin nümayəndələrinə təzminat olaraq 2,8 milyard Kanada dolları (1,44 milyard avro) ödəməyə razılaşıb.

2012-ci ildə Kanada hakimiyyət orqanlarına yerli icmaların 325 üzvü 19-cu əsr və 20-ci əsrin sonu arasında dillərinə və mədəniyyətlərinə qarşı soyqırımına görə təzminat tələb edən qrup iddiası qaldırmışdı. İndi tərəflərin əldə etdiyi razılaşma ölkənin Federal Məhkəməsi tərəfindən təsdiqlənməlidir.

Ehtimal olunur ki, pullar yerli əhalinin öz mülahizələri əsasında istifadə edə biləcəkləri xüsusi fonda köçürüləcək.

"Kanadanın öz tarixini tanıması, törətdiyi soyqırımı tanıması və internat məktəblərinin xalqlarımıza vurduğu kollektiv zərəri tanıması çox uzun çəkdi", - deyə iddiaçılardan biri, aborigen millətlərin nümayəndəsi Harri Feşuk bildirib.

Kanadada yerli xalqlara qarşı mədəni soyqırımı

1881-1996-cı illər arasında Kanadada 150.000-dən çox yerli xalqların ailələrindən olan uşaqlar ailələrindən ayrılaraq internat məktəblərinə göndərilib. Onların bir çoxu Kanada Həqiqət və Barışıq Komissiyasının mədəni soyqırımı adlandırdığı sistemdə ac qalıb, döyülüb və cinsi istismara məruz qalıb.

Yeniyetmələrə əcdadlarının dillərində danışmaq və adət-ənənələrinə əməl etmək qadağan edilib. Kanadada sonuncu belə məktəb 1996-cı ildə bağlanıb.

2021-ci ildə Britaniya Kolumbiyasındakı keçmiş internat məktəbində 215 uşağın qalıqları tapılıb. O vaxtdan bəri qalıqlar ölkənin digər keçmişi oxşar müəssisələrində tapılıb.

Müxtəlif hesablamalara görə, əsasən kilsə tərəfindən idarə olunan bu internat məktəblərinin minlərlə şagirdi xəstəliklərdən, aclıqdan, qəzalardan, yanğınlardan və zorakılıqlardan ölə bilərdi.

Keçən il Papa Fransisk Kanadaya səfəri zamanı Roma Katolik Kilsəsi adından yerli xalqlardan bağışlanmalarını xahiş etmişdi: "Bir çox xristianın yerli xalqlara etdiyi pisliyə görə bağışlanma diləyirəm".

(DW)