London muzeyindən qeyri-adi addım - FOTOLAR

İqrçi, seksist və eybilist yanaşmalardan imtina

Londonun “Wellcome Collection” muzeyinin administrasiyası 27 noyabrdan etibarən iki daimi sərgisindən biri olan “The Healer Man”ı (“Şəfaçı adam”) bağlayacağını elan edib. Bu qərara səbəb kimi orada nümayiş etdirilən əşyaların “tibb tarixinin irqçi, seksist və eybilist baxışlara əsaslanan versiyasını əbədiləşdirdiyini” göstərdiyi deyilib.

Eybilizm əlilliyi olan insanlara qarşı ayrı-seçkiliyin bir növüdür, buna görə də onların "normal" insanlardan aşağı kimi göstərilməsidir. “Şəfaçı adam” sərgisi seks, doğum və ölümlə bağlı əşyalar kolleksiyasından, həmçinin ağac, fil sümüyü və mumdan hazırlanmış anatomik maketlərdən ibarətdir.

Əşyalar “Burroughs Wellcome & Company” əczaçılıq şirkətinin qurucularından biri olan ser Henry Solomon Wellcome tərəfindən yığılıb. Daha sonra onun qurduğu şirkət dünyanın ən böyük əczaçılıq korporasiyası olan “GlaxoSmithKline” ilə birləşən dörd şirkətdən biri oldu.

Wellcome öz kolleksiyasını tibb, həyat və sənət arasındakı əlaqəni nümayiş etdirmək üçün yaradıb. Bununla belə, muzey əməkdaşlarının sözlərinə görə, kolleksiyanın mövcud olduğu müddətdə bir çox sosial və mədəni hadisələrə baxışlar ciddi dəyişikliklərə məruz qalıb.

Muzeyin “Twitter” səhifəsində dərc etdiyi mesajlarda deyilir ki, bu sərgi varlığını “böyük sərvətə, gücə və imtiyazlara” malik olan bir insana borcludur. Və buna görə də, muzey işçiləri hesab edirdilər ki, onun işinin nəticəsi “əlil insanların, yerli xalqların və irqlərin nümayəndələrinin” istismara məruz qaldığını, “ekzotik, təcrid olunmuş” mövqeyinə endirildiyi sağlamlıq və tibb tarixindən bəhs edən kolleksiyadır.

Muzeyin rəhbərliyi “Şəfaçı adam” qalereyasının bağlanmasının onun tarixində “mühüm dönüş nöqtəsi” olacağını vurğulayıb: “Biz keçmişimizi dəyişdirə bilmərik. Amma biz sözü əvvəllər susdurulmuş və ya diqqətdən kənarda qalanlara verəcəyimiz bir gələcək üzərində işləyə bilərik”.

2019-cu ildə Melani Kin "Welcome Collection"ın direktoru oldu və dedi ki, özünün dediyi kimi "mübahisəli" və ya "birmənalı olmayan" eksponatların taleyini həll etmək üçün cəsarət göstərmək lazımdır. O, sərgini yeniləmək işinə Harold Kopinqin "Xəstə Afrikanı ziyarət edən tibbi missioner" rəsmini anbar otağına köçürməklə başladı.

“Rəsm irqi stereotipləri və irqi iyerarxiyaları davam etdirmək riskini artıra bilər”, - deyə Kin bəyan etdi.

Bəzi “Twitter” istifadəçiləri “Şəfaçı Adam” sərgisinin bağlanması xəbərini alqışlasa da, bir çoxları bu qərarı “mədəni vandalizm aktı” kimi qəbul ediblər.

(BBC)