Dünya şrinkflyasiya məngənəsində

“Bu, böyük bir hiylədir və biz nə edə bilərik?!”

Avropa İttifaqında (Aİ) inflyasiya son onilliklərin ən yüksək səviyyəsinə çatıb və demək olar ki, hər bir sakin supermarketlərdə hər şeyin necə bahalaşdığını hiss edib. İstehsalçılar və satıcılar öz məhsullarının ölçüsünü və çəkisini azaltdıqda, eyni qiyməti saxladıqda və ya bir qədər qaldırdıqda, heç də hər kəs inflyasiyanın "kiçildiyini" hiss etmədi.

Buna ingiliscə “to shrink”, yəni “sıxmaq”, “azaltmaq” sözündən götürülmüş “şrinkflyasiya” deyilir.

Belə hallara Hollandiya İstehlakçılar Assosiasiyasının nümayəndəsi Coys Donats nəzarət edir. Dediyinə görə, xüsusilə də bəzi içkilərlə bağlı çoxlu şikayətləri olub.

“Onun şüşəsi 750 ml-dən 600 ml-ə endirilib, qiyməti isə cəmi 10 avro sent ucuzlaşıb. Bu, böyük fərqdir. Bu taxıl məhsulu isə 500 qramlıq qutuda satılırdı, indi 375 qrama endirilib və qiyməti 40 avro sent ucuzlaşıb. Eyni pula daha az alır və daha çox tullantı atırsınız. Məsələn, marqarin də həqiqətən də bahalaşıb. Paket 600 qr-dan 500 qr-a düşüb, bu, çox deyil, amma qiyməti 1,85 avrodan 2,49 avroya qalxıb”, - deyə Donats bildirib.

Bir hücrənin boş qalması ilə nəticələnəcək 11 yumurtanın bir karton qutuya qoyulmasına bir şey qalmayıb. Dondurmanın porsu azalıb, eyni ölçülü şokolad plitkasında həcm azalmayıb, amma şokoladın içində hava qabarcıqları yaranıb.

Şrinkflyasiya və ya sıxılma təcrübəsi qanunsuz deyil, lakin holland alıcılar bundan narazıdırlar. Onlar deyirlər:

- “Bu, bazarın hiyləgər addımıdır, amma biz nə edə bilərik? Biz Hollandiyada bazar üçün sadəcə simasız fiqurlarıq”;

- “Bəli, mən də hesab edirəm ki, bu, inflyasiya ilə bağlıdır. Hər şey bahalaşır, ona görə də düşünürəm ki, biz daha çox işləməli olacağıq”;

- “Bizim kimi tələbələr üçün hər şey çox bahadır”;

- “Mən başa düşürəm ki, dünya iqtisadiyyatı böyüyür, daha çox məhsul istehsal edir, həm də daha çox xammal tələb edir. Nə etsək də, ticarət yenə də öz xərclərini bizim cibimizə keçirəcək. Bu, pis bir dairədir. Beləliklə, supermarketlərdə, ərzaq mağazalarında qiymətlər qalxacaq”.

Problemin bir hissəsi istehsalçıların və supermarketlərin şrinkflyasiyada bir-birini günahlandırmasıdır. Tərəflərdən heç biri məsuliyyəti öz üzərinə götürmür, yəni hər şeyin tezliklə dəyişməsi mümkün deyil. Bu arada, Sağlam Qidalanma Kampaniyası nəhəng reklamlardan nəhəng porsiyaların həcmini azaldıb, lakin bu, qiymətlərə çox az təsir göstərib.

Coys Donats davam edir: “İstehlakçılar həqiqətən bu barədə çox şey edə bilməzlər - qiymət qiymətdir və siz istehsalçıya şikayət edə bilməzsiniz. Əlbəttə ki, bir markanın məhsulu sizin üçün çox bahadırsa, daha ucuz etiketlərə sahib ola biləcək bir rəqibə müraciət edə bilərsiniz. Bu, edə biləcəyiniz yeganə şeydir”.

Bir neçə Aİ ölkəsində aparılan son sorğunun göstərdiyi kimi, insanların 80%-i şirkətlərin mənfəətlərini artırmaq üçün inflyasiyadan istifadə etdiklərinə inanır. Və yaşayış xərcləri böhranı davam etdikcə, bu inamsızlığın güclənməsi ehtimalı var. Bu arada ərzaq məhsullarının ölçülərinin azalması qiymət artımı ilə ayaqlaşır.

(Euronews)